مقدمه
عرفان، مجموعه اندیشه‏هایی است که مبتنی بر دریافتِ شخصیِ درونی و کشف و شهودِ صرفا فردی است که ذاتا نمی‏تواند استدلال‏پذیر و منطقی باشد. به همین جهت، تطبیق این دریافت‏ها با مبانی استدلالی و منطق درست نمی‏نماید. از سوی دیگر، اهل عقل و برهان و کلام چون سخنان و آموزه‏های عارفان را با دلیلْ مطابق نیافته‏اند به ردّ و انکار و تحقیر عرفان و عارفان پرداخته‏اند.

برخی از عُرَفا کوشیده‏اند به مبانی و اصول کشفی خود جنبه استدلالی دهند. احمد غزّالی از نخستین عارفانی است که در صورت‏بندی و تنظیم مفاهیم عرفانی کوشیده است.

درباره نویسنده

احمد بن محمد غزّالی احتمالاً بین سال‏های 451 تا 454 هجری قمری در طابران توس به دنیا آمد. او یکی دو سالی از برادر خود، محمد، کوچک‏تر بود و به همراه او به مکتب رفت. در کودکی پدر خود را از دست داد و یکی از دوستان پدر مراقبت و سرپرستی از او و برادرش را به عهده گرفت و آن دو از همان نوجوانی با مسایل عرفانی آشنا شدند.
احمد به همراه برادرش محمد جهت تکمیل تحصیلات به جرجان می‏رود و بعد در نیشابور نزد امام الحرمین ابوالمعالی جوینی به تحصیل می‏پردازد، تا جایی که از جمله فقهای بزرگ شافعی در عصر خود می‏گردد و سرانجام به نیابت از سوی برادر به تدریس در نظامیه بغداد که بزرگ‏ترین مرکز علمی آن عصر و به قول حمداللّه‏ مُستوفی «اُمّ المدارس» بود می‏پردازد. احمد به سفر علاقه داشت و به شهرهای بسیار رفت و سرانجام در حدود سال 520 ق در قزوین درگذشت. مزار او قرن‏ها به نام امام‏زاده احمد شهرت داشت و اکنون مسجد احمدیه نام دارد.

آثار احمد غزالی
1 ـ بحرالحقیقه 2 ـ رسالة الطّیور 3 ـ سوانح 4 ـ عینیّه 5 ـ نامه‏ها 6 ـ پندنامه‏ها 7 ـ مقاله روح

مهم‏ترین اثر احمد غزّالی همان سوانح است که گاه «سوانح العُشاق» نیز خوانده می‏شود.

(مجموعه آثار فارسی احمد غزّالی، به اهتمام احمد مجاهد، انتشارات دانشگاه تهران، چ دوم، 1370.)

در پست آينده مختصري با اثر ارزنده ء احمد غزالي:(سوانح)آشنا خواهيم شد

gz-kufi-red-big.gif